حقایقی در باره دو آتشفشان عظیم "تامبورا " و "توبا"
حقایقی در باره دو آتشفشان عظیم "تامبورا " و "توبا"
شاید وقتی صحبت از آتشفشان می شود همه ی ما آتشفشانهای کم حجم را که تاچند صد متر مواد مذاب پرتاب کرده و قبل از رسیدن مواد مذاب به زمین مردم قادر به فرار می باشند به ذهنمان خطور کند. اما حقایقی در باره آتشفشانهای عظیم وجود دارد که کاملا متفاوت از تصور ماست. حتی این حقیر تا قبل از نوشتن این تحقیق و مطالعه پیرامون آن از وقایع مربوط با آتشفشانهای بزرگ بی اطلاع بوده ام و زمانی که با بررسی روایات به دنبال مشخص کردن مکانهای آتشفشانهای بزرگ در زمین و وقایع مربوط به آنها پرداختم ، بسیار شگفت زده شدم . دقت روایات نقل شده از معصومین و انطباق آن با حقایق علمی موجود و نصایح دلسوزانه آنها برای شیعیانشان مرا سخت در حیرت فرو برد و دریافتم که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام تا چه حد به شیعیان و منتظران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف علاقه و توجه داشته اند. یقین دارم شما نیز اگر این تحقیق را بطور کامل مطالعه و در آن تفکر کنید ایمان و اعتقاد نسبت به ظهور و صحت روایات شیعه و نیز ارادت به ائمه اهل بیت را هزاران بار افزایش خواهد داد.
اگر نگاهی به نقشه های آتشفشانهای مهم دنیا بیندازیم ، می بینیم که تنها 5 آتشفشان عظیم در کره زمین شناسایی شده و مابقی آتشفشانهای معمولی و استاندارد هستند. این پنج آتشفشان بزرگ به ترتیب در ایتالیا ، اندونزی ، نیوزیلند، و آمریکا قرار دارند. بزرگترین آتشفشان بین اینها آتشفشان "توبا" در اندونزی و سپس "یلو ستون" در آمریکاست . که بررسی هر کدام از آنها نشان می دهد که در زمان فعالیت حجم انبوهی از گدازه و خاکستر را تولید و موجب تغییرات شدیدی در آب و هوای زمین شده اند.
از سویی دیگر بررسی نقشه های نقاط زلزله خیز و پراکندگی آتشفشانها نشان می دهد که اولا بین مناطق آتشفشانی و نقاط زلزله خیز زمین رابطه غیر قابل انکاری وجود دارد و ثانیا این دو پدیده در مناطق خاصی از زمین یعنی در حد و مرز صفحات لیتوسفری زمین اتفاق میافتند.
اما آتشی از مشرق که در روایات عصر ظهور به آن اشاره شده ، ممکن است فوران یکی از دو آتشفشان عظیم "توبا" و یا "تامبورا" در اندونزی باشد. حقایقی در باره این دو آتشفشان وجود دارد که بررسی آن می تواند روایات عصر ظهور را در باره علائم طبیعی در زمین و آسمان قابل درک نماید.
1- آتشفشان "توبا"
دهانه آتشفشان "توبا" به شکل دریاچه ای با طول 100 کیلومتر و عرض 30 کیلومتر و عمق 505 متر می باشد. و در جزء شمالی جزیره سوماترا قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا 900 متر می باشد و بزرگترین دریاچه آتشفشانی روی زمین است. آخرین فعالیت آن در 69.000 تا 77.000 سال قبل بوده و موجب تغییرات آب و هوایی شدید بر روی کره زمین شده و باعث نابود شدن بسیاری از نسل موجودات روی زمین شده و همچنین باعث تغییرات ژنتیکی شدید بر روی نسل انسان امروزی شده است.
بر آورد شده است آخرین فوران توبا تقریباً 10000-1000 میلیون تن آئروزل اسید سولفوریک و همین اندازه خاکسترهای ریز در 37-27 کلیومتری جو منتشر کرده است.
2- آتشفشان "تامبورا "
این آتشفشان اگر چه جزو پنج آتشفشان ذکر شده در بالا به لحاظ قدرت نیست ولی به هر حال با توجه به اینکه بزرگترین فوران تاریخ تمدن حاضر را موجب شده و موجب تغییرات فراوانی در آب و هوا گردیده می توان از آن به عنوان مدلی برای بررسی آتشفشانهای عظیم استفاده کرد. فوران تامبورا در آوریل سال 1815 در مقایسه با دیگر فورانها فقط 100 میلیون تن آئروزل اسید سولفوریک آزاد کرد. اگر چه واقعه فوران آتشفشان تامبورا سبب خورشید گرفتگی شد اما برآوردهای دقیقتر نشان میدهد حادثه فوران توبا سبب قطع عمل فتوسنتز در گیاهان و کاهش C°5-3 دما در نیمکره شمالی شد..
تامبورا در جزیره سامبوا درجنوب جاوه قرار دارد. آتشفشان تامبورا بلندترین کوه آتشفشانی موجود در اندونزی می باشد. فوران کوه آتشفشانی تامبورا در اندونزی در سال 1815 میلادی بطور تخمینی باعث مرگ 90 هزار نفر شد. اما چون این آتشفشان باعث نابودی وسیع زمینهای کشاورزی، آلودگی آب و به تبع آن شیوع بیماری شد، بیشتر قربانیان بعد از فوران این کوه، و در اثر قحطی وگرسنگی و بیماری جان خود را از دست دادند
فوران آتشفشان تامبورا بزرگترین و شدیدترین فوران تاریخ تمدن حاضر بوده و قدرت آن در درجه بندی آتشفشانها 7 ارزیابی شده و شدت آن به حدی بوده که صدای آن در جزیره سوماترا اندونزی که 2600 کیلومتر با آن فاصله دارد، شنیده شده. فعالیت تامبورا از 5 تا 11 آوریل 1815 ادامه داشت و تا 17 آوریل میلیونها تن خاکستر در اطراف خود پراکنده ساخت و مناطق وسیعی از زمینهای اطراف را تحت دهها متر خاکستر سوزان . پنهان نمود از بین قربانیان تامبورا در حدود 11 تا 12 هزار نفر تنها در لحظه فوران کشته شدند و به دنبال تغییرات شدید جوی در آمریکای شمالی و اروپا، سال 1815 به نام "سال بدون تابستان" شناخته شد و خاکسترهای این آتشفشان تا انگلیس رسید. محصولات زراعی از بین رفته و موجب مرگ حیوانات دامی بسیاری در اروپا شد و بدترین خشکسالی در قرن 19نوزدهم را در طول تاریخ رقم زد. مواد خارج شده از دهانه این آتشفشان 160 کیلومتر مکعب تخمین زده شد . از پی آمدهای آتشفشان تامبورا در سال 1815 فرو ریختن بخشی وسیعی از مناطق اطراف آتشفشان ( کالدرا) به سمت داخل شد (خسف) و موجب تسونامی ( انفجار در اقیانوس و پیدایش امواج قدرتمند آب) قدرتمندی در اقیانوس هند گردید. دریاچه ای در دهانه این آتشفشان به قطر 6 تا 7 کیلومتر و عمق 600 تا 700 متر تشکیل گردید ارتفاع کوه تامبورا قبل از آتشفشان 4300 متر بوده و بعد از آتشفشان ارتفاع آن به 2851 متر تقلیل یافت یعنی قله و اطراف این کوه در حدود 1449 متر به داخل زمین فرو رفته است.
چگونگی فرو رفتن زمین (خسف) پس از آتشفشان
خاکسترهای این آتشفشان تا شعاع 1300 کیلومتری اطراف را پوشانده و آسمان این منطقه تا شعاع 600 کیلومتری حداقل به مدت دو روز در تاریکی شدید قرار گرفته است. ابتدای فعالیت این آتشفشان همراه با بارانی از سنگهایی با قطر 20 سانتی متر بود و گدازه های این آتشفشان تا شعاع 20 کیلومتری را پوشانده و ستون دود و آتش این آتشفشان تا 43 کیلومتر در فضا امتداد یافت و به لایه استراتوسفر زمین رسیده و سنگها و اجزای پرتاب شده به هوا یک تا دو هفته بعد به زمین رسیده ولی اجزاء ریزتر و خاکسترهای آتشفشانی تا ماهها و سالها بعد در فضا و در ارتفاع 10 تا 30 کیلومتری زمین معلق مانده است. وزش باد موجب پخش شدن ذرات خاکستر این آتشفشان در سراسر کره زمین شده و موجب بروز پدیده های زیبای نوری در مناطق مختلف شده و شفق و سرخی آسمان در انگلستان تا مدتهای زیادی مشاهده می شد. علت این امر شکست نور به دلیل ذرات معلق حاصل از فوران آتشفشان در جو می باشد.
شفق قطبی
در تابستان 1816 مه خشک و پایدار در آسمان آمریکایی شمالی مشاهده شد. این مه موجب قرمز و تیره شدن خورشید گشت به نحوی که لکه های سطح خورشید را می شد با چشم غیر مسلح مشاهده نمود. پایداری این مه به حدی بود که نه باران و نه باد موجب از بین رفتن آن شد. در تابستان 1816 دمای هوای نیمکره شمالی به شدت سرد شده و متوسط دمای هوا به 0.4 تا 0.7- درجه سانتی گراد رسید و به همین علت آن را سال بدون تابستان نامیدند. کاهش دمای هوا موجب از بین رفتن محصولات کشاورزی در سراسر نیمکره شمالی و قحطی شد. در تاریخ 4 ژوئن 1816 یخ زدگی در ایالت کونکتیکت آمریکا گزارش شد و در روز بعد اعلام شد بیشتر مناطق انگلیس را جبهه هوای سرد فرا گرفته .در 6 ژوئن 1816 در البانی نیویورک و دنیس ویل واشنگتن برف بارید. این سرما تا سه ماه بعد به همین نحو ادامه داشت و محصولات کشاورزی را از بین برد. در 6 تا 10 ژوئن 1816 در کبک کانادا 30 سانتی متر برف بارید و کانادا یکی از سردترین تابستانهای خود را پشت سر گذاشت.
جمعیت اندونزی بعد از سال 1815 به سرعت افزایش یافت و بر اساس آمار حدود 50 برابر شد . جمعیت فعلی اندونزی 225 میلیون نفر است که از این تعداد 130 میلیون نفر در جزیره جاوا یعنی محدوده آتشفشان تامبورا زندگی می کنند و چنانچه این آتشفشان فعال شود ، فاجعه ای بزرگ به وقوع خواهد پیوست .
VEI | ارتفاع ستون دود | مقدار مواد خارج شده | نوبت انفجار |
0 | <100 متر | >1000 متر مکعب | روزانه |
1 | 100 - 1000 متر | >10٬000 متر مکعب | روزانه |
2 | 1 - 5 کیلومتر | >1000٬000 متر مکعب | هفتگی |
3 | 3 - 15 کیلومتر | >10٬000٬000 متر مکعب | هر یک سال |
4 | 10 - 25 کیلومتر | 0،1 کیلومتر مکعب | هر ده سال |
5 | >25 کیلومتر | >1 کیلومتر مکعب | هر صدسال |
6 | >25 کیلومتر | >10 کیلومتر مکعب | هر صدسال |
7 | >25 کیلومتر | >100 کیلومتر مکعب | هر هزارسال |
8 | >25 کیلومتر | >1000 کیلومتر مکعب | هر ده هزارسال |
نام طراحان جدول محاسبه انفجار Chris Newhall + Steve Self می باشد انفجار آتشفشان توبا در سوماترا، هفتاد و چهارهزار سال پیش به این درجه (8) رسیده است. پیش از انفجار توبا دو انفجار دیگر توسط آتشفشان یلوستون با قدرت 8 درجه اتفاق افتاده است.
فورانهای شدیدی مانند توبا و حتی بزرگتر میتوان انتظار داشت شرایطی مانند انفجارهای عظیم اتمی ایجاد کند، هر چند ذرات گرد و غبار آتشفشانی پایداری طولانیتری نسبت به دود انفجارات هستهای دارند. بزرگترین فورانها که فورانهای شدید نامیده میشوند ممکن است نتایج جهانی داشته باشند و سبب ایجاد زمستانهای آتشفشانی مانند آنچه اخیراً تحت عنوان «زمستانهای اتمی» پیشنهاد شده است شود.
خلاصه:
آتشفشان با زلزله رابطه مستقیم دارد. زلزله های متعدد و شدید موجب شکست لایه های لیتوسفر زمین و رانده شدن مواد مذاب به سطح آن می شود. بطور متوسط هر هزار سال یک بار آتشفشانهای بزرگ با قدرت 7 درجه اتفاق می افتد. در اثر فوران آتشفشان مقادیر زیادی بخار آب و سولفور وارد جو و لایه استراتوسفر شده و موجب بارش بارانهای اسیدی و از بین رفتن گیاهان و خشکسالی و آلودگی آبهای آشامیدنی می گردد.
آتشفشانهای عظیم صداهایی شدید تولید می کنند که حتی از فاصله 2600 کیلومتری قابل شنیدن است. آتشفشانهای عظیم در هر فوران، در چند مرحله و بین یک هفته تا دو هفته فعالیت می کنند. ارتفاع ستون دود و آتش یک آتشفشان با درجه 7 ،بین 25 تا 35 کیلومتر است و حداقل 100 تا 160 کیلومتر مکعب سنگ و ماگما و خاکستر و ذرات بخار آب را به هوا پرتاب می کند. ذرات خاکستر با جریان باد به همه نقاط زمین رسیده و به دلیل جلوگیری از رسیدن نور خورشید به زمین، دمای هوا به شدت پایین می آید. در نقاط نزدیکتر به آتشفشان و تا شعاع ششصد کیلومتری به دلیل وجود ذرات خاکستر ، تا چند روز هوا قیرگون و به شدت تاریک می گردد و نور خورشید به زمین نمی رسد و موجب پیدایش پدیده شبهای طولانی می گردد . پدیده های نوری، شفق ، غروب رنگانگ خورشید و سرخی آسمان به دلیل ذرات معلق در جو و قانون شکست نور موجب بروز اشکال متنوعی در آسمان خواهد شد. پوششهای گیاهی و محصولات کشاورزی در اثر بارانهای اسیدی و سرمای هوا از بین رفته و سرما تا مدتها موجب خشکسالی و قحطی وکمبود مواد غذایی می شود. سرما و وجود ذرات بخار آب در جو موجب بارش بارانهای شدید می شود . مه ( دود ) غلیظی آسمان را فرا گرفته و خورشید از دید ساکنان زمین تیره شده و لکه های خورشیدی در سطح آن، به راحتی و با چشم غیر مسلح دیده می شود. این لکه ها می تواند تصاویر و اشکال متنوعی را در سطح خورشید ایجاد نماید. در فورانهای با قدرت 7 درجه کسوف یا گرفتگی خورشید اتفاق می افتد. این کسوف ناشی از نرسیدن نور خورشید به زمین به دلیل غلظت ذرات معلق در هوا بوده و کسوفی غیر عادی و غیر وقت است و با کسوف حاصل از قرار گرفتن ماه بین زمین و خورشید تفاوت دارد . خروج مقادیر عظیم مواد مذاب و سنگ و خاک موجب نشست دهانه آتشفشان ( خسف ) می شود . بر اثر نشست مقادیر زیادی از کوه آتشفشان، زلزله و امواج شدیدی در اقیانوس ایجاد می شود (تسونامی) درحدیثی از این پدیده با عنوان" غرق شدن زمین در دریا" تعبیر شده . اثرات آتشفشان بزرگ می تواند از یک سال تا چند سال ادامه یابد. ذرات خاکستر معلق در هوا در اثر ورود به موتورهای هواپیما می تواند موجب سقوط هواپیما گردد. ارتباطات رادیویی و ماهواره ای به دلیل ذرات معلق به سختی برقرار شده و یا قطع می گردد. به دلیل تاثیر ذرات معلق در لایه استراتوسفر امواج صوتی تا مدتی قابل انعکاس نخواهند بود. تغییرات جوی و سرما به حدی است که در تابستان برف خواهد بارید و تابستانی وجود نخواهد داشت. شد. گازهای سمی و سولفور حاصل از آتشفشان موجب آلودگی آبهای آشامیدنی و بیماریهای فراگیر شده و علاوه بر انسانها و گیاهان، دامها و حیوانات زیادی که به نوعی منابع غذایی بشر هستند تلف خواهند شد .
در مطالب پیشین در باره احادیث و روایات مربوط به آخر الزمان و آتشی از مشرق و بررسی دو آتشفشان بزرگ در اندونزی و تطابق آن با روایات مربوطه صحبت کردیم.
در این قسمت به بررسی یک آتشفشان عظیم دیگر از پنج آتشفشان بزرگ دنیا می پردازیم که در گذشته ای نه چندان دور به وقوع پیوست. از سرنوشت قوم لوط داستانهای بسیاری روایت شده و عذاب آنها نیز در قرآن کریم آمده است. عذابی ناگهانی که فرصت چشم بر هم زدن نداشتند و در یک لحظه نابود شدند. نظیر همین واقعه برای مردم شهر پمپئی در دو هزار سال قبل روی داد.
عذابی از نوع عذاب قوم لوط یا آتشفشان وزوو ( ایتالیا)1931 سال پیش در روز 24 اوت سال 79 میلادی شهر ثروتمند پمپئی که در پای کوه آتشفشان وزوو در رم باستان احداث شده بود بر اثر فوران آتش فشان وزوو زیر میلیون ها تن خاکستر داغ آتشفشانی مدفون و ناپدید شد و کلیه ساکنان آن کشته شدند.
در همان روز بندر هرکولانئوم که در نزدیکی پمپئی بود به نوبه خود زیر مواد مذاب آتشفشانی و رسوبات از دیده ها پنهان گردید.
در کمتر از چند ساعت شهر پمپئی زیر 6 متر خاکستر داغ و هرکولانئوم زیر 16 متر مواد مذاب و رسوبات مدفون شدند.
فوران آتش فشان وزوو یک فاجعه محسوب می شد زیرا آخرین فوران این آتش فشان به 3500 سال قبل از میلاد بازمی گشت و بنابراین هیچکس خاطره ای از آن نداشت.
علاوه بر این ، رومی ها نمی دانستند که این کوه حاصلخیز مشرف بر خلیج ناپل در واقع یک کوه آتش فشان است.
در سال 62 میلادی در زمان سلطنت نرون زمین لرزه مهیبی در این منطقه رخ داد و شهر پمپئی برای نخستین بار ویران گردید اما با توجه به دانش آن دوره کسی تصور نمی کرد این یک هشدار اولیه باشد.
ثروتمندان پمپئی به سرعت ویلاهای باشکوه خود را دوباره احداث کردند.
هنوز به زحمت احداث دوباره شهر پمپئی خاتمه یافته بود که این بار کوه آتش فشان وزوو واقعا از خواب چند هزار ساله بیدار شد.
فقط در یک ساعت وزوو آسمان را به ارتفاع چند کیلومتر از خاکسترهای داغ آتش فشانی پوشاند و میلیون ها تن خاکستر آتش فشانی بر شهر پمپئی فرو ریختند.
چند ساعت بعد ، یک سیل عظیم از مواد مذاب و خاکسترهای آتش فشانی دامنه وزوو را در نوردید و بندر هرکولانئوم و ساکنان آن را در یک لحظه به خاکستر تبدیل کرد
مردم شهر پمپئی حتی فرصت فرار پیدا نکردند و تمام افرادی که در شهر حضور داشتند و هر یک به کاری مشغول بودند در همان حال جان سپردند.
مطالب مرتبط :
بررسی یکی از علائم حتمی ظهور : خسف بیداء و زلزله شام ( مقدمه)
بررسی یکی از علائم ظهور : آتشی از مشرق یا یکی از پنج صیحه (بخش اول)
بررسی یکی از علائم ظهور : آتشی از مشرق (بخش دوم )
بررسی یکی از علائم ظهور : آتشی از مشرق ( بخش سوم )
بررسی یکی از علائم ظهور : خسفی در مغرب : یلوستون جهمنی که آمریکا را خواهد بلعید! ( بخش چهارم)
بررسی یکی از علائم ظهور : ستاره طارق (بخش پنجم)